دلیلش هم کاملاً واضح است؛ حادثه، وقت و ساعت سرش نمی‌شود! وقتی ماشینی تصمیم می‌گیرد با خودرو جلویی برخورد کند، قطعاً به ساعت مچی‌اش نگاه نمی‌کند! ضمن این‌که ماشین‌ها، تقویم و سالنامه هم سرشان نمی‌شود! در هر روز و ساعتی از سال که باشد، خودشان را به در و دیوار می‌کوبند تا ماموران همیشه بیدار اورژانس بیکار نمانند!
البته تصادف‌ها، تنها یکی از دلایلی هستند که آژیر آمبولانس را به صدا درمی‌آورند. تقریباً بیش از 10درصد ماموریت‌های مرکز اورژانس تهران یا همان 115 خودمان، به تصادف‌های راهنمایی‌ورانندگی مربوط می‌شود. در این گزارش همه چیزهایی که باید درباره «115و تصادف» بدانید از زبان دکتر معتمدی، معاون فنی مرکز اورژانس تهران آورده شده است.
هرچند صحنه تصادف اغلب منظره دلخراشی دارد، اما ما ایرانی‌های مقیم مرکز معمولاً علاقه خاصی به دیدن آن داریم! هرکجا تصادفی اتفاق می‌افتد، تا صدها متر قبل و بعد از محل واقعه ماشین‌های عبوری برای دیدن این صحنه توقف می‌کنند.[آشنایی با تاریخچه پیدایش آمبولانس]
این عادت آن‌قدر همه‌گیر شده که در جایی شنیدیم ظریفی پیشنهاد داده است به جای گرفتن خسارت تصادف از بیمه، راننده خسارت‌دیده به بازدیدکنندگان صحنه تصادف بلیت بفروشد! تا هم شرکت‌های بیمه ورشکست شوند و هم مردم الکی پول‌شان را برای بیمه شخص ثالث هدر ندهند، اما این نظریه با مخالفت شدید سازمان بهشت‌زهرا(س) مواجه شد!
چراکه ترافیک حاصل از توقف ماشین‌ها به دلیل فروش بلیت ممکن است از بین برود. آن وقت آمبولانس‌ها به سرعت می‌توانند خودشان را به صحنه تصادف برسانند و مرگ و میر ناشی از تصادف‌ها هم به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. به هر حال فعلا تا زمانی که دیدن این صحنه‌های دلخراش رایگان است، هر کسی می‌تواند خودرو شخصی‌اش را – که اختیارش را هم دارد- درست وسط چهارراه پارک کند و از دیدن صحنه تصادف خاطره‌ای برای خانواده‌اش به ارمغان ببرد.
این هم برای خودش تفریحی است دیگر! حتی پیشنهادهایی هم برای رسیدن هرچه سریع‌تر به صحنه تصادف ارایه شده. زرنگی پیشنهاد کرده وقتی صدای آژیر را از پشت‌سرتان می‌شنوید، راه عبور آمبولانس را باز کنید و بعد بلافاصله ماشین‌تان را به سپر آمبولانس بچسبانید! این‌طوری خیلی سریع به محل حادثه می‌رسید. البته باید دقت کنید آمبولانس شما را به بیمارستان هدایت نکند؛ چون ممکن است در راه بازگشت از محل حادثه باشد! انتخاب با شماست.
آمار تصادف‌ها در بهار و تابستان
حدس می‌زنید در بهار امسال چند مورد تماس با مرکز اورژانس تهران گرفته شده است؟ دکتر معتمدی معاون فنی این مرکز، آمار دقیقی به همشهری‌مسافر می‌دهد: «در 3ماه اول سال‌جاری تعداد 91هزار و 211 تماس با مرکز اورژانس تهران گرفته شده که از این تعداد 13هزار و53 مورد مربوط به تصادف‌های شهری و 989مورد مربوط به تصادف‌های جاده‌ای شهر تهران بوده است.
درواقع کل ماموریت‌های انجام شده توسط اورژانس برای تصادف‌های راهنمایی‌ورانندگی در بهار سال جاری به 14هزار و 42 مورد می‌رسد». متاسفانه با شروع فصل تابستان و افزایش سفرها این آمار در 3ماهه دوم سال افزایش پیدا کرده است: «حدود 95هزار تماس تلفنی با 115 در فصل تابستان برقرار شده است.
از این تعداد 15هزار و131مورد مربوط به تصادف‌های درون‌شهری و 1190مورد مربوط به تصادف‌های جاده‌ای شهر تهران و بزرگراه‌ها بوده است». به گفته دکتر معتمدی این آمار فقط مربوط می‌شوند به بزرگراه‌ها و جاده‌هایی که در محدوده شهر تهران قرار دارند. جالب است بدانید معاون فنی مرکز اورژانس تهران پیش‌بینی می‌کند آمار مربوط به تصادف‌های شهری در فصل‌های سرد سال کاهش پیدا کند! او معتقد است اکثر تصادف‌ها انجام شده در فصل پاییز و زمستان خسارتی بوده و معمولاً نیازی به اورژانس ندارند.
توصیه‌های اورژانسی!
حفظ خونسردی در صحنه تصادف اولین توصیه معاون فنی مرکز اورژانس تهران است: «2نکته بسیار مهم وجود دارد که همه شهروندان باید در هنگام برخورد به یک صحنه تصادف رعایت کنند. اول از همه حفظ خونسردی و تماس با 115 است و در مرحله بعد خودداری از جابه‌جایی مصدوم حتی به اندازه یک سانتی متر»! دکتر معتمدی معتقد است حتی اگر فرد مصدوم راه عبور خودروها را سد کرده باشد، شما نباید او را ذره‌ای جابه‌جا کنید. چون این جابه‌جایی توسط افراد ناوارد، می‌تواند یک شکستگی ساده مهره را به فلج دایمی تبدیل کند:
«حتی این انتقال می‌تواند منجر به مرگ فردی شود که یک شکستگی ساده دارد. ممکن است دنده‌های فرد در ریه‌اش فرو برود و او فوت کند. در عین حال افراد حاضر در محل باید راه را برای عبور خودروها از کنار محل حادثه باز کنند تا آمبولانس بتواند به سرعت به محل برسد.
این درحالی است که تقریباً در تمام تصادف‌ها حتی لاین مقابل مسدود می‌شود. زیرا خودروها برای دیدن صحنه تصادف توقف می‌کنند و ما حتی از لاین روبه‌رو هم نمی‌توانیم به محل حادثه برسیم». آخرین توصیه دکتر معتمدی این است که آدرس محل حادثه را به طور دقیق به مرکز اورژانس اطلاع بدهید تا ماشین‌های اورژانس سردرگم نشوند.
دلایل تصادف‌ها چیست؟
به عقیده دکتر معتمدی دلیل اکثر تصادف‌هایی که منجر به جرح یا فوت افراد می‌شوند، سرعت غیرمجاز رانندگان و انجام حرکات مارپیچ است: «به طور کلی تصادف‌ها شهری به دلیل عدم رعایت قوانین راهنمایی‌ورانندگی اتفاق می‌افتند. یعنی اگر رانندگان قوانینی را که در آیین‌نامه نوشته شده رعایت کنند، شاید آمار تصادف‌ها به صفر برسد، اما مشکل این‌جاست که رانندگان نه تنها قوانین راهنمایی‌ورانندگی را رعایت نمی‌کنند، نکات ایمنی توصیه شده که می‌تواند خسارت ناشی از تصادف‌ها را نیز کاهش بدهد هم جدی نمی‌گیرند.
اصلی‌ترین دلیلی که بعضاٌ منجر به فوت موتورسواران می‌شود، عدم استفاده از کلاه ایمنی است. حتی نبستن کمربند ایمنی نیز هم‌چنان یکی از معضلاتی است که جان رانندگان را در تصادف‌ها به خطر می‌اندازد». درحالی که عده‌ای با رعایت نکردن اصول اولیه رانندگی جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازند، افرادی هم هستند که با ایجاد مزاحمت برای مرکز اورژانس، با جان مصدومان تصادف‌ها بازی می‌کنند!
دکتر معتمدی می‌گوید: «متاسفانه هنوز هم هستند کسانی که با ایجاد مزاحمت ماشین‌های آمبولانس را در شهر سرگردان می‌کنند. گاهی ما به آدرس داده شده مراجعه می‌کنیم و می‌بینیم نیروهای پلیس، آتش‌نشانی و راهنمایی‌ورانندگی هم به همان آدرس آمده‌اند. در حالی که هیچ حادثه‌ای رخ نداده است».
چه موقع با 115 تماس بگیریم؟
آیا در تمام تصادف‌ها باید اورژانس حضور داشته باشد؟ معاون فنی مرکز اورژانس تهران معتقد است در تمام تصادف‌هایی که منجر به آسیب فردی می‌شود باید با اورژانس تماس گرفته شود، حتی اگر این آسیب جزیی باشد. او ضرورت انجام این کار را از نظر پزشکی تشریح می‌کند: «ممکن است فردی به ظاهر سالم باشد، اما خونریزی داخلی داشته و بعد از مدتی علایم ضربه‌مغزی در او پدیدار شود.
بنابراین ضروری است متخصصان اورژانس در محل حادثه حاضر شده و پس از بررسی تصادف تشخیص بدهند آیا نیازی به انتقال فرد به بیمارستان هست یا خیر. این در حالی است که تمام هزینه‌های بیمارستان برای فردی که با برگه 115 پذیرش می‌شود رایگان است». درواقع به دلیل قرارداد منعقد شده بین وزارت بهداشت و بیمه، درمان فرد مصدوم هزینه‌ای برای او ندارد:
«فقط در صورتی که فرد به شدت بدحال باشد و ما مجبور شویم او را به اولین مرکز درمانی برسانیم، شرایط کمی فرق می‌کند. زیرا هزینه درمان فقط در بیمارستان‌های دولتی رایگان است». به گفته دکتر معتمدی در شرایطی که مصدوم در صحنه تصادف فوت کرده باشد و اورژانس تشخیص بدهد امیدی به بازگشت وی وجود ندارد، از انتقال او به بیمارستان خودداری شده و پزشکی قانونی با دستور قاضی کشیک، جسد را منتقل خواهد کرد.
همشهری مسافر
